Slaap is essentieel voor het goed functioneren van het lichaam, een slechte nachtrust heeft invloed op je gezondheid en productiviteit de dag erna. We beginnen steeds meer in een wereld te leven waar slaap minder en minder wordt. Oorzaken van dit weinig slapen kan verschillende oorzaken hebben, denk aan stress, slechte voeding, te kort aan fysieke activiteit en te veel op je telefoon zitten (Roenneberg, 2013). De gevolgen van te weinig slaap heeft een aantal bekende rampen op haar naam staan, denk aan Chernobyl, Three Mile Island ongelukken (Little, 1993) (Moss et al., 1981). Het is wel duidelijk dat het belang van slaap onderschat wordt in het dagelijks leven. Maar wat voor invloed heeft slaap op jouw training?

Rust = Key

Om te beginnen bij het begin. Weerstand training heeft een positief effect op skeletspieren (Marcotte et al., 2014), deze skeletspieren bestaan voor 90% uit eiwitten (Frontera & Ochala, 2014). Voor het opbouwen van spieren is er een balans nodig tussen eiwit afbraak en eiwitsynthese, als er een balans is kan kunnen spiermassa worden aangemaakt (Frontera & Ochala, 2014). Tijdens weestand training wordt de synthese en afbraak op gang gezet dit komt door hormonen zoals testosteron (Kraemer & Ratamess, 2005). De piekt van dit proces vindt plaats vlak voor of tijdens slaap! (Teo et al., 2011). En dit alles zorgt voor spiermasse toename.

Motivatie

Intrinsieke motivatie. Een van de belangrijkste eigenschappen die je moet hebben om jouw doelen te behalen. Het zin hebben om een uurtje te gaan sporten is de grondlegger van jouw sportprestatie. Een slaaptekort kan hier een grote rol in spelen. Een nacht met weinig slaap heeft namelijk invloed op jouw zin om werk te gaan verleggen, je hebt namelijk minder energie.

Een hoop van ons drinken een grote hoeveelheid koffie op een dag. Koffie bevat cafeïne. Hebben wij onze nachtrust niet uit onze slaap gehaald, is de kans groot dat wij onze energie uit koffie gaan halen. Dit is logisch want in een onderzoek van Cook et al. (2012) werden participanten verdeeld over twee groepen, waarbij ze allemaal met hetzelfde volume gingen trainen, en beide hadden ze slaaptekort. Maar één groep kreeg cafeïne na het slaaptekort. Hieruit bleek dat de cafeïne heeft geholpen met het resultaat op de krachtmetingen. Maar cafeïne helpt alleen bij cognitieve prestatie. Dus de motivatie om naar de sportschool te gaan, en zin hebben om te trainen heeft invloed op onze prestatie. Slaaptekort heeft dus een grote invloed op onze cognitieve en kan de motivatie omlaag brengen. Slaaptekort heeft hierdoor niet perse invloed op je spieren, maar wel op de prestatie wat we leveren tijdens een uurtje sporten.

Wil ik hiermee zeggen dat wij nu massaal aan de koffie moeten gaan? Nee. Ik wil het belang van een goeie nachtrust laten zien voor het behalen van je doelen. Niet alleen in de sport, maar ook op werk of thuis.

Hormonen

We hebben het effect van slaaptekort op de spieren en motivatie (cognitieve) besproken. Maar voor het opbouwen van spieren is meer nodig dan training, denk aan de metabolische systemen in het lichaam. Uit een onderzoek van Leproult (2011) blijkt dat anabolische hormonen in het bloed werden verminderd met 15%. Deze hormonen heb je nodig voor het opbouwen en herstellen van cellen. Dit kan dus een negatief effect hebben op het proces van de spiergroei.

Hoeveel slaap?

hoeveel moet ik dan slapen om in ieder geval slaaptekort te voorkomen? Volgens de richtlijnen van het National Sleep Foundation verschilt de benodigde slaap per leeftijdsfase (Hirshkowitz et al., 2015). In figuur 1 zie je een overzicht per leeftijdsgroep:

Echter gaat dit over het algemeen van mensen, maar ieder mens is anders. Het aantal uren slaap wat iemand nodig heeft verschild per persoon. Er zijn dan nog een aantal vragen die je jezelf kan stellen (Suni, 2021):

1. Ben je productief, gezond en blij na het aantal benodigde slaap? Of merk je dat je meer nodig hebt?
2. Ben je overdag druk en kost dit een hoop energie? Sport je veel?
3. Ben je bekend met slaapproblemen of het verleden?
4. Ben je afhankelijk van cafeïne om door de dag te komen?

Luister vooral naar je lichaam, merk je dat je door het trainen moe en uitgeput de dag door moet, kan je gaan bedenken of je slaap wel in orde is. Merk je dat je last krijg van kwaaltjes en blessures, ga niet gelijk zoeken naar de oorzaak bij je training. Kijk naar het groter plaatje, slaap ik wel genoeg? Slaap ik goed?

Bronnen

Cook, C., Beaven, C. M., Kilduff, L. P., & Drawer, S. (2012). Acute Caffeine Ingestion’s Increase of Voluntarily Chosen Resistance-Training Load After Limited Sleep. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 22(3), 157–164. https://doi.org/10.1123/ijsnem.22.3.157

Frontera, W. R., & Ochala, J. (2014). Skeletal Muscle: A Brief Review of Structure and Function. Calcified Tissue International, 96(3), 183–195. https://doi.org/10.1007/s00223-014-9915-y

Hirshkowitz, M., Whiton, K., Albert, S. M., Alessi, C., Bruni, O., DonCarlos, L., Hazen, N., Herman, J., Katz, E. S., Kheirandish-Gozal, L., Neubauer, D. N., O’Donnell, A. E., Ohayon, M., Peever, J., Rawding, R., Sachdeva, R. C., Setters, B., Vitiello, M. V., Ware, J. C., & Adams Hillard, P. J. (2015). National Sleep Foundation’s sleep time duration recommendations: methodology and results summary. Sleep Health, 1(1), 40–43. https://doi.org/10.1016/j.sleh.2014.12.010

Kraemer, W. J., & Ratamess, N. A. (2005). Hormonal Responses and Adaptations to Resistance Exercise and Training. Sports Medicine, 35(4), 339–361. https://doi.org/10.2165/00007256-200535040-00004

Leproult, R. (2011). Effect of 1 Week of Sleep Restriction on Testosterone Levels in Young Healthy Men. JAMA, 305(21), 2173–2174. https://doi.org/10.1001/jama.2011.710

Little, J. (1993). The Chernobyl accident, congenital anomalies and other reproductive outcomes. Paediatric and Perinatal Epidemiology, 7(2), 121–151. https://doi.org/10.1111/j.1365-3016.1993.tb00388.x

Marcotte, G. R., West, D. W. D., & Baar, K. (2014). The Molecular Basis for Load-Induced Skeletal Muscle Hypertrophy. Calcified Tissue International, 96(3), 196–210. https://doi.org/10.1007/s00223-014-9925-9

Moss, Thomas H., and David L. Sills, eds. The Three Mile Island Nuclear Accident: Lessons and Implications. New York: The New York Academy of Sciences, 1981. iv + 343 pp.; no price given; ISBN 0–89766-116-8 (pb. (1981). Science, Technology, & Human Values, 6(4), 55. https://doi.org/10.1177/016224398100600450

Roenneberg, T. (2013). The human sleep project. Nature, 498(7455), 427–428. https://doi.org/10.1038/498427a

Suni, E. (2021, 10 maart). How Much Sleep Do We Really Need? Sleep Foundation. Geraadpleegd op 15 november 2021, van https://www.sleepfoundation.org/how-sleep-works/how-much-sleep-do-we-really-need

Teo, T., Newton, M. J., & McGuigan, M. R. (2011). Circadian rhythms in exercise performance: Implications for hormonal and muscular adaptation. Journal of Sports Science and Medicine, 10(4), 600–606.

Jouw lichaam bestaat er voor 50 tot 80 procent uit¹. Het lichaam gebruikt het om voedingsmiddelen te verplaatsen van je hoofd tot en met je tenen. Het houd je koel als je het warm hebt en je kan er een hoop van verliezen bij langdurige inspanning. Water. Misschien wel het belangrijkste en meest onderschatte voedingsmiddel om je lichaam draaiende te houden. Waarom is water drinken zo belangrijk? Waar is het allemaal goed voor? Hoeveel water moet ik drinken?

Wat doet dit wonderdankje?

Water is meer dan vocht wat je opdrinkt en weer uitplast. Water heeft meerdere functies in het lichaam:

– Allereerst zorgt water ervoor dat het eten wat jij opeet, ook wordt opgenomen door de dunne darm.

– Daarbij zorgt water dat het lichaam niet oververhit raakt, dit heet de regulatie van lichaamstemperatuur. Het lichaam kan zijn warmte kwijt door te zweten als het lichaam het warm heeft.

– Als laatste heeft water de functie om je opgenomen voeding te verplaatsen over het lichaam. Zo blijven de hersenen voorzien van koolhydraten, en onze spieren van eiwitten.

Magisch trucje

Voldoende water drinken is misschien wel een van de meest consistente manieren om gewicht te verliezen en te behouden. Australische onderzoekers³ hebben het volgende advies gegeven: “500ml water drinken, 30 minuten voor het eten in combinatie met een calorietekort kan zorgen voor een groter gewichtsverlies⁴”. Dit komt omdat water de maag vult, maar geen calorieën bevat. Daarbij wordt er een stofje naar het hersenen gestuurd die je verzadigd laat voelen⁵. Dit betekend niet dat je alleen maar water moet gaan drinken als je honger hebt. Jouw lichaam heeft natuurlijk de nodige macronutriënten nodig.

Hoeveel van dit wonderdrankje?

Hoeveel water moet ik dan drinken? Want teveel vocht kan voor hartritmestoornissen zorgen². En te weinig vocht kan voor zwakte en sufheid zorgen². Het voedingscentrum heeft hiervoor richtlijnen opgesteld. Voor een gezonde volwassen is het voldoende om tussen de 1,5 en 2 liter per dag te drinken². Dit is meer dan je denkt!

Superpower tijdens de les

Tijdens een hele intensieve les bij BASE is de kans groot dat je gaat zweten. Dit moet natuurlijk bijgevuld worden. Maar wat is de juiste strategie hiervoor? Moet ik dan alleen maar water drinken?

Op trainingsdagen is het belangrijk dat je goed voor, tijdens en na de training vocht inneemt:

– 15 minuten voor een intensieve training is het beste om 300ml isotone drank te drinken⁶. Isotoon betekend dat er 6-8 gram per 100ml aan koolhydraten in het drankje zit. Denk aan Aquaruis, AA-drink.

– Tijdens een uurtje sporten in het niet noodzakelijk om te drinken. Krijg je nou dorst tijdens het sporten of een droge mond, kan dit ten koste gaan van jouw concentratie. Daarom is het altijd goed om wat te drinken mee te nemen, vind je water niet lekker? Neem dan wat limonade mee!

– Na de training is het goed om weer vocht bij te vullen. Omdat de trainingen niet langer dan een uur zijn, zal de hoeveelheid verloren vocht niet groot zijn. Het is goed om een hoeveelheid vocht binnen 6 uur na jou training te drinken⁶, zodat je minimaal 1x naar de wc bent geweest.

Haal je wonderdrank!

1,5 tot 2 liter per dag drinken is voor de meeste van ons een grotere uitdaging dan dat we denken. We hebben het de hele blog over water gehad, maar hier valt natuurlijk ook de meeste varianten van thee onder.

Een goede manier om hiermee van start te gaan is door in de winkel een waterfles te kopen van 1 liter of meer. Deze verkopen ze tegenwoordig omdat goed gehydrateerd blijven een trend is.

Vervolgens stel je jezelf een doel. Bijvoorbeeld: Om 1u middags wil ik mijn fles water op hebben gedronken. Deel de fles op over de dag, dat maakt het een stuk overzichtelijker!

Bronnen

1. Blood and Other Body Fluids. (1961). Pediatrics, 28(3), 361. https://doi.org/10.1542/peds.28.3.361

2. Voedingscentrum. (z.d.). Vocht en drinken. Geraadpleegd op 28 februari 2022, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vocht.aspx#blok3

3. Robert Wood Johnson Foundation. Recommendations for Healthier Beverages. Robert Wood Johnson Foundation . 3-1-2013.

4. Handbook of Non Drug Intervention Project Team, Pre-meal water consumption for weight loss, Aust Fam Physician, 42, 478, 2013.

5. Casazza, K., Brown, A., Astrup, A., Bertz, F., Baum, C., Brown, M. B., Dawson, J., Durant, N., Dutton, G., Fields, D. A., Fontaine, K. R., Heymsfield, S., Levitsky, D., Mehta, T., Menachemi, N., Newby, P., Pate, R., Raynor, H., Rolls, B. J., . . . Allison, D. B. (2014). Weighing the Evidence of Common Beliefs in Obesity Research. Critical Reviews in Food Science and Nutrition, 55(14), 2014–2053. https://doi.org/10.1080/10408398.2014.922044

6. Burke L.M. & V. Deakin (2010),  Clinical sports nutrition. (2nd ed.). McGraw-Hill Pty Limited: North Ryde

Je herkent het vast wel. Je bent wezen sporten en beland in een gesprek over voeding. Iemand vertelt dat hij/zij wil gaan afvallen, en daarom in een calorie-tekort zit. Weer iemand anders wil sterker worden en eet daarom meer dan hij/zij verbrandt. Waar hebben ze het nou over? Hoe weten ze hoeveel energie ze verbruiken op een dag? Kan dit gemeten worden?

Wat is mijn benzine?

Jouw lichaam heeft energie nodig om te functioneren. Deze energie zorgt er voor dat jij naar je werk kan, gaat sporten, en je hart blijft kloppen. Deze ‘benzine’ voor jouw motor is het eten en drinken wat jij op over een dag eet en drinkt. Elk eten heeft zijn eigen waarde aan energie, dit noemen we calorieën. Zo heeft een komkommer weinig calorieën en pasta veel.

Staat mijn motor ook uit?

Je lichaam heeft energie nodig om je hart en organen draaiende te houden. Ieder mens is anders gebouwd en daarom heeft ieder lichaam een aparte hoeveelheid energie nodig om in leven te blijven. Een ander woord voor deze omschrijving is het basaal metabolisme, en deze kunnen we berekenen:

(11,797 x gewicht in kg) + (6,487 x lengte [cm]) – (5,180 x leeftijd) + (186,017 x geslacht) [man=1, vrouw=0] – 139,444 = X

(X / 100) x 90 = Jouw basaal metabolisme!

Na het invullen van deze berekening van Spijker en Hoven (A. Hoven et al., 2010) weet jij hoeveel energie (calorieën) jouw lichaam verbruikt, zonder dat je ook maar 1 vinger hebt bewogen!

Wat als ik ga rijden?

Nu zijn wij actieve mensen die niet de hele dag op bed liggen, ook al zouden we dat soms wel willen. Daarom geeft alleen jouw basaal metabolisme geen realistisch beeld van hoeveel energie jouw lichaam nodig heeft op een dag.

Hier is de PAL-waarde in leven gebracht. Met de pal-waarde geven we een cijfer aan jouw mate van activiteit op een dag.

De gemiddelde Nederlander beweegt niet veel, en heeft dus een inactieve levelstijl. De PAL-waarde die daarbij hoort is voor een volwassen vrouw 1,4 en voor een volwassen man 1,5.

In tabel 1 vind je een mooi overzicht met waardes die bij jou kan passen!

Samen met jouw basaal metabolisme en PAL waarde kan er een realistische schatting gemaakt worden van de hoeveelheid energie die jij gebruikt op een dag. Dit doe je als volgt:

Jouw basaal metabolisme x PAL waarde = schatting van jouw energie verbruik.

Let op! PAL waarde is over 24u! Kom jij een uur sporten bij BASE? Dan wordt het dus 23h. Dit neem jij als volgt mee in de berekening:

Jouw basaal metabolisme x PAL waarde = X         (X / 24) x 23 = Jouw energie verbruik met een uurtje sporten bij BASE!

Ik geef gas bij!

Zoals jullie weten kan een lesje van Marco of Reinoudt lekker zwaar zijn, en kan je daar flink van gaan zweten. Jouw lichaam verbruikt dan meer energie omdat je spieren hard aan het werk zijn om je lichaam in beweging te brengen.

Voor sportactiviteiten hebben de wetenschappers een meetmiddel genaamd MET waarde. De MET waarde geeft een cijfer aan de intensiteit van een training of sport. Volgens een onderzoek van Ainsworth et al. (2000) is de MET waarde van een gemiddelde les van BASE 6.5

Deze stop je in de volgende formule:

(6.5 x 3,5 x gewicht in kg) / 200 = X                        X x 60 = Energie die jij verbruikt tijdens een les!

APK Controle

Na al deze informatie kan jij een persoonlijke inschatting maken van jouw energiebehoefte op een dag.

Heb jij een normale dag? Dan gebruik je je basaal metabolisme + PAL-waarde!

Heb jij een normale dag en ga je een uurtje sporten? Dan gebruik je je basaal metabolisme + PAL-waarde + MET-waarde!

Bij het kopje voorbeeld berekeningen zie je een voorbeeld hoe je de formules kan invullen.

Wat nu?

Wat kan jij nou met al deze informatie? Neem eens 10 minuutjes de tijd om de formules in te vullen. Kijk daarbij ook eens naar hoeveel energie jij je lichaam geeft op een dag. Dit kan je zien aan de achterkant van producten die jij op eet. Kijk dan bij kcal. Misschien eet je wel te weinig, waardoor je lichaam niet voldoende energie heeft om een dag vol te maken, met gevolgen van dien. Stel jezelf dan vragen als, kan ik daar verandering in brengen? Hoe kan ik daar dan verandering in brengen? Help ik daar hulp bij nodig of kan ik dit zelf?

Voorbeeld berekeningen

Informatie: Tom is 21 jaar uit en gaat op een maandag naar school in Nijmegen. In de week sport Tom 2 keer. Hij weegt 90kg en is 190cm lang.

Dag zonder sport

Basaal metabolisme

1.         (11,797 x 90) + (6,487 x 190) – (5,180 x 21) + (186,017 x 1) – 139,444 = 2.232,05

2.         (2.232,05 / 100) x 90 = 2.008,85

PAL – waarde

1.         2.008,85 x 1,4 = 2.812,39

Energie gebruikt vandaag = 2.812,39

Dag met sporten bij BASE

Basaal metabolisme

1.         (11,797 x 90) + (6,487 x 190) – (5,180 x 21) + (186,017 x 1) – 139,444 = 2.232,05

2.         (2.232,05 / 100) x 90 = 2.008,85

PAL – waarde

1.         2.008,85 x 1,4 = 2.812,39

2.         (2.812,39 / 24) x 23 = 2.695,21

                                               +

MET – waarde

1.         (6.5 x 3,5 x 90) / 200 = 10,24

2.         10,24 x 60 = 614,25  

Energie gebruikt vandaag = 3.309,46

Bronnen

Ainsworth, B. E., Haskell, W. L., Whitt, M. C., Irwin, M. L., Swartz, A. M., Strath, S. J., Obrien, W. L., Bassett, D. R., Schmitz, K. H., Emplaincourt, P. O., Jacobs, D. R., & Leon, A. S. (2000). Compendium of Physical Activities: an update of activity codes and MET intensities. Medicine & Science in Sports & Exercise, 32(Supplement), 498–516. https://doi.org/10.1097/00005768-200009001-00009

Gezondheidverbeteren. (2021, 2 juli). Hoeveel calorieën per dag? Geraadpleegd op 22 februari 2022, van https://gezondheidverbeteren.nl/hoeveel-calorieen-heb-ik-nodig/

Hoven, A., Spijker, J., Reitsema, J., Ambergen, A., & Weijs, P. (2010). Sport en Voeding: Nieuwe formule voor rustmetabolisme sporters. Voeding, 27–30. https://www.researchgate.net/publication/229151067_Sport_en_Voeding_Nieuwe_formule_voor_rustmetabolisme_sporters

Yes! Je gaat meedoen aan de Nijmeegse Vierdaagse! Een mooie uitdaging, maar ook een behoorlijke inspanning. Waarschijnlijk ben je al lekker aan het trainen. Wanneer je deze wandeltocht gaat lopen ben je natuurlijk veel meer en langer aan het bewegen dan normaal. Voldoende energie en goed herstel is tijdens zo’n tocht belangrijk. Voeding kan hierbij een grote rol spelen. Wat is nu eigenlijk goed om te eten en drinken tijdens zo’n intensieve dag lopen?

Energieverbruik
Tijdens beweging verbruikt het lichaam energie. Om voldoende energie te houden is brandstof nodig. Het lichaam gebruikt twee voedingsstoffen als brandstof: koolhydraten en vetten. We krijgen deze voedingsstoffen binnen via ons eten. Daarnaast hebben we er een voorraadje van in ons lichaam. Koolhydraten kunnen worden opgeslagen in de spieren en lever, vetten worden opgeslagen als vetweefsel. Wanneer je een tijdje niets gegeten hebt, kan het lichaam deze voorraden gebruiken als brandstof.

Welke brandstof je gebruikt tijdens inspanning, hangt af van de soort inspanning die je levert, de duur van de inspanning en de intensiteit van de inspanning. Wanneer je op een lage intensiteit beweegt, gebruikt het lichaam voornamelijk vetten als brandstof. Wanneer je matig intensief tot intensief beweegt, dan zal je lichaam naast vetten ook koolhydraten gaan gebruiken. Des te hoger de intensiteit, des te meer koolhydraten je zal gebruiken als brandstof.

Tijdens de Vierdaagse zal je voornamelijk vetten verbranden met daarnaast een deel koolhydraten. Belangrijk is dus dat je van beide voedingsstoffen voldoende hoeveelheden binnenkrijgt.

De basis
Een goede Vierdaagse-voeding begint bij de basis: een volwaardig eetpatroon. Hiervoor dien je dagelijks voldoende koolhydraten, eiwitten en vetten, maar ook vezels, vitamines en mineralen binnen te krijgen. Deze voedingsstoffen kun je uit onderstaande voedingsmiddelen halen:

•        Groenten
•        Fruit
•        Volkoren granen (volkorenbrood, havermout, zilvervliesrijst, etc.) of aardappelen
•        Vlees, vis of vleesvervangers
•        Zuivel en zuivelproducten (melk, kwark, kaas)
•        Peulvruchten (bonen, linzen, kikkererwten)
•        Eieren
•        Noten
•        Olie of vloeibare margarine

Met een gevarieerde balans van deze voedingsmiddelen zit je al goed. Hoeveel je dagelijks van alle voedingsstoffen en bijbehorende voedingsmiddelen nodig hebt verschilt echter per individu. Dit hangt af van o.a. je leeftijd, gewicht, lengte, dagelijkse activiteiten en soort sport.

Extra suikers tijdens inspanning?
Koolhydraten kennen we in twee vormen: langzame koolhydraten en snelle suikers. Langzame koolhydraten (volkorenbrood, havermout bijv.) zijn belangrijk om langdurige energie te behouden, snelle suikers (fruit bijv.) zijn handig wanneer je snel nieuwe energie wilt kunnen gebruiken. Vaak hoor ik mensen die gaan wandelen druk praten over energierepen en Dextro Energy. Heb je deze producten echt nodig tijdens een Vierdaagse? Nee. De hoeveelheid snelle suikers in deze producten is overbodig hoog. Zoals hierboven besproken, verbrand je tijdens de Vierdaagse voornamelijk vetten aangevuld met een deel koolhydraten. Je beweegt met een relatief lage intensiteit, waardoor het niet nodig is om tijdens je inspanning hoge hoeveelheden suikers aan te vullen. Met voldoende koolhydraten en wat suikers vanuit je basisvoeding kan je lichaam prima vooruit. Focus vooral op een goede hoeveelheid langzame koolhydraten, zodat je langdurige energie kunt behouden.

Goed herstellen
Na een dag lopen heb je je spieren behoorlijk belast. Om goed te kunnen herstellen, is het belangrijk dat je voldoende eiwitten eet. Eiwitten zijn een bouwstof voor je lichaam. Ze herstellen spierschade, maar zorgen ook voor de opbouw van nieuwe spiermassa. Je vindt ze voornamelijk in vlees, vis, vleesvervangers, eieren, zuivel, kaas, peulvruchten en noten. Op de dagen dat je wandelt, heb je tussen de 1,2 en 2 gram eiwit per kilo lichaamsgewicht nodig. Voor iemand van 70 kg zou dit betekenen dat hij/zij tussen de 84 en 140 gram eiwit mag eten. De exacte hoeveelheid eiwit die jij als individu nodig hebt, hangt af van o.a. je leeftijd, lengte, gewicht, soort sport en in hoeverre je getraind bent in deze sport.

Een goede herstelmaaltijd na het wandelen hoeft niet ingewikkeld te zijn. Een diner met langzame koolhydraten (volkorenpasta, zilvervliesrijst, aardappel), 1 goed stuk vlees, vis of vleesvervanger en lekker veel groenten is een prima herstelmaaltijd. Neem voor het slapengaan nog een snack met eiwitten en koolhydraten, zodat je tank weer goed gevuld is voor de volgende dag. Denk hierbij aan bijvoorbeeld een bak magere kwark met muesli en een stuk fruit.

Vocht
Voldoende drinken is ontzettend belangrijk. Hoeveel vocht je exact nodig hebt is afhankelijk van je vochtverlies. Minimaal 3 liter is zeker aan te raden, maar sommigen mensen zullen tot wel 6 à 7 liter vocht nodig hebben. Afhankelijk van de warmte, luchtvochtigheid en de hoeveelheid die je zweet, mag je nog wat meer drinken. Kies bij voorkeur voor water. Suikerrijke dranken (hypertoon, >8 gram koolhydraten/100 ml, bijv. cola of AA Energy) zijn niet aan te raden, ze bevatten overbodig veel suikers en vullen door de grote hoeveelheid deeltjes je vochtpeil niet snel genoeg aan. Isotone dranken ((4-8 gram koolhydraten/100 ml, bijv. AA Isotone) kunnen wel nuttig zijn, omdat je hiermee je vochtpeil snel genoeg aanvult én tegelijkertijd wat extra mineralen binnenkrijgt.

Timing
De juiste timing van eten en drinken kan het verschil maken. Eet jij onderweg 4 uur niks en leef je vooral op biertjes tijdens het lopen? Garantie op problemen, dat ga je niet meerdere dagen volhouden. Je wil de volgende dag weer fit aan de start verschijnen! Zorg dat je met regelmaat eet en drinkt. Eet een flink voedzaam ontbijt ruim voor de start. Na de start is het aan te raden om iedere 1,5 à 2 iets te eten. Drink hiernaast circa 150-350 ml vocht per 15 à 20 minuten. Zo blijft je lichaam over voldoende brandstof beschikken en hou je je vochtbalans op peil. Klaar met lopen? Wacht dan niet langer dan 2 uur voordat je een goede maaltijd eet. Neem nog een snack voor het slapengaan en zorg voor voldoende nachtrust. Op deze manier zorg je voor voldoende herstel en kun je de volgende dag weer aan de bak!

Hoe weet ik wat voor mij persoonlijk de juiste aanpak is?
Bovenstaande informatie geeft je inzicht in de algemene richtlijnen. Handig, maar dan kan het alsnog lastig zijn om dit goed in de praktijk toe te passen. Je weet tenslotte nog niet welke hoeveelheden en producten voor jou als individu geschikt zijn.

Wil jij optimaal kunnen presteren tijdens de Vierdaagse, maar weet je nog niet goed hoe? Dan is het op maat gemaakte Vierdaagse pakket iets voor jou. Dit pakket bevat een persoonlijk voedingsplan met daarin informatie over jouw energie- en voedingsstoffenbehoefte, belangrijke aandachtspunten, de juiste timing, een volledige voorbeelddag, een variatielijst en exclusieve tips. Met behulp van dit pakket haal jij die eindstreep!

Vraag jouw pakket aan door te mailen naar suzanne@baselifestyle.nl. Je ontvangt een intakeformulier per mail, zodat je direct aan de slag kunt. Nadat je het ingevulde formulier terug hebt gestuurd, ontvang je binnen een week jouw persoonlijke pakket in je mailbox.

Vakantie is een moment van ontspanning. Even helemaal niks hoeven, gewoon lekker tot jezelf komen. Of je nu naar Texel gaat, naar Bali of thuisblijft; de vakantieperiode is fijn. Wat voor bijna iedereen onlosmakelijk is verbonden aan vakantie vieren, is genieten van lekker eten en drinken. Een biertje bij de barbecue, een ijsje onderweg, een cocktail aan het zwembad… Allemaal heerlijk. Er is alleen één probleem. Nog te vaak gebruiken mensen de vakantie als excuus om zich te laten gaan. “Ik pak het erna wel weer op” is meer regel dan uitzondering. Zonde, want met een andere mindset en wat simpele aanpassingen kun je gewoon genieten op vakantie, zonder dat die kilo’s er bij thuiskomst weer aan zitten.

Bewustwording
De juiste balans tussen gezond eten, genieten en een stabiel gewicht begint bij bewustwording. Wees op de hoogte van je eigen acties. Wat voor voedingsmiddelen kies ik normaal gesproken op vakantie? Waarom maak ik deze keuze eigenlijk? Vind ik dit echt heel lekker of is het meer een gewoonte? Wat bevat het aan calorieën en voedingsstoffen? Zijn er misschien ook andere opties voor handen, die net zo lekker, maar veel gezonder zijn? Wanneer je nadenkt over je keuzes, kun je misschien ook beredeneren waarom je voorgaande jaren kilo’s aan bent gekomen. Dit vergt wat oefening en productkennis, maar zorgt er op lange termijn voor dat je zelfs ongemerkt al goede keuzes gaat maken.

Vooruitdenken
Vooruitdenken is ontzettend belangrijk. Door te plannen kun je je dag zo indelen dat je én gezond eet, maar ook ruimte hebt om te genieten van wat minder gezonde keuzes. Ik ben zelf een enorme zoetekauw. Wanneer ik weet dat er ’s avonds allerlei toetjes bij het buffet staan, dan weet ik dat dit mijn grootste verleiding is. Ik zorg er dan bij mijn ontbijt, lunch en tussendoortjes voor dat ik alvast rekening houd met mijn eten. Ik neem wat minder suiker- en vetrijke producten, dan kan ik ’s avonds gerust genieten van mijn toetjes! Een ander goed voorbeeld zijn de dranken op vakantie. Veel mensen drinken zonder erbij na te denken de gehele dag verse fruitsapjes en frisdrank, om vervolgens in de avond uitgebreid aan de cocktails te gaan. Bedenk dat je zo ongemerkt ontzettend veel extra calorieën (voornamelijk suikers) binnenkrijgt. Wil je hierin gebalanceerd kunnen genieten? Kies dan een maximaal aantal drankjes met calorieën uit die je echt graag drinkt, bedenk vast wanneer je deze neemt en drink de rest van de dag vooral water, koffie, thee en eventueel een keer light-frisdrank.

Een kijkje in de beredenering van mijn keuzes
Om je inzicht te geven hoe je om kunt gaan met keuzes op vakantie, geef ik je een kijkje in een van mijn ontbijtmomenten op Jamaica. Ik laat je zien hoe ik mijn keuzes beredeneer en wat ik vervolgens daadwerkelijk opschep. Het gaat om een ontbijt bij een all-inclusive hotel. Let op: spiegel je nooit direct aan een ander qua eten. Mijn dagelijkse caloriebehoefte is heel anders dan die van jou. Het kan dus zijn dat ik veel meer of minder eet dan jij zou moeten. Zie het als richtlijn in het maken van keuzes.

Om 08:30 loop ik richting het ontbijtbuffet. Ik word overspoeld met de geur van verse, warme croissants en gebakken bacon. Ruikt goed! Ik pak een bord, maar ga niet meteen opscheppen. Ik loop eerst een rondje langs al het aanbod. Wat is er eigenlijk allemaal? Vervolgens bedenk ik wat ik lekker vind, maar ook wat mijn lichaam nodig heeft. Denk aan een combi van: koolhydraten, eiwitten, gezonde vetten, vitamines, vezels, water. Mijn bord bestaat uiteindelijk uit 2 scheppen roerei, een snee oerbrood, 4 stukken gegrilde kipfilet, een eetlepel avocado, een opscheplepel komkommer en tomaat en 2 plakjes gerookte zalm. Ik heb hierna nog trek, dus besluit nog een 2^e rondje te maken. Ik pak een kom naturel halfvolle yoghurt met een lepel havermout, een lepel pompoenpitten en wat blokjes meloen en ananas. Als toetje neem ik een pannenkoekje met siroop. Ik drink er 2 kopjes thee bij en neem nog een glas water.

Je ziet dat ik ontbijt met voorbedachten rade. Dit kost mij geen moeite, omdat ik dit al jaren doe. Door jezelf dit stapsgewijs aan te leren, gaat het automatisch. Ik bedenk eerst: waar heb ik zin in? Ik had op dat moment echt zin in roerei, maar ook in iets zoets. Vervolgens kijk ik hoe ik het roerei en iets zoets kan verwerken in een gezond geheel. Brood, havermout, fruit en een pannenkoekje voor de koolhydraten; roerei, kip en yoghurt voor de eiwitten; avocado, zalm en pompoenpitten voor de gezonde vetten…etc. Hiervoor is enige kennis van producten (wat zit er in qua calorieën en voedingsstoffen) wel belangrijk. Je kunt een app gebruiken om dit te bepalen, maar je kunt ook verpakkingen bekijken. Zo leer je jezelf automatisch aan wat in welk voedingsmiddel zit. Lastig? Laat het me weten, ik kan je altijd helpen om je kennis over voedingsstoffen en producten te verhogen.

Even terug naar mijn ontbijt: heb ik dan geen zin in die warme croissantjes? Nee, eigenlijk niet. Niet alleen omdat ik persoonlijk bovenstaand ontbijt veel lekkerder vind, maar ook omdat ik weet dat ik na een ontbijt van croissants of andere zoetigheid over een half uur weer trek heb. Ik hou hier dus vast rekening mee. Daarnaast weet ik dat ik in verhouding veel meer kan eten als ik eet zoals bovenstaande. Bedenk even dat 2 croissants met roomboter en jam al ongeveer 500 calorieën bevat, terwijl je hier nauwelijks goede voedingsstoffen mee binnenkrijgt. Mijn hele ontbijt zoals bovenstaande bevat ongeveer 600 calorieën én is ontzettend voedzaam.

Door bewust na te denken én alvast vooruit te denken, zorg ik dat ik iedere dag in balans blijf. Op die manier kan ik gerust toetjes eten en een lekkere cocktail drinken, zonder dat ik uiteindelijk bij thuiskomst extra kilo’s op de weegschaal zie staan. Jij kunt dit ook! Door stil te staan bij je acties, te plannen en je productkennis uit te breiden, kun je geleidelijk aan steeds makkelijker bewuste, gezonde keuzes maken.

Wat is gezonde voeding?
Eigenlijk is bovenstaande vraag niet in één blog te beantwoorden. Het is een zeer complexe vraag. Het antwoord is voor ieder individu ook verschillend. We zijn tenslotte allemaal uniek, waardoor we allemaal verschillende behoeften hebben als het gaat om voeding. Toch valt er enigszins een algemene lijn te trekken als het gaat om gezond eten. In deze blog vertel ik je alles over de basis van een gezonde voeding.

Gezond v.s. ongezond
Vaak worden de termen ‘gezond’ en ‘ongezond’ gebruikt om voeding in te delen. Zo zwart-wit is voeding echter niet. Je kunt geen rechte lijn trekken in gezond en ongezond. Kijk in plaats daarvan naar je gehele eetpatroon. Wat is de kwaliteit over de grote lijn? En hoe zit het met je andere leefstijlfactoren, zoals slaap, beweging en ontspanning? Heb je die op orde? Het gaat altijd om de context waarin je een voedingsmiddel plaatst.

Kwaliteit van voeding
Voedingsmiddelen kunnen van een hogere of lagere kwaliteit zijn. We kijken daarbij of een voedingsmiddel op langere termijn gunstige effecten heeft op onze gezondheid of dat het gezondheidsrisico’s met zich meebrengt. Kwalitatief voedsel geeft ons geen klachten, is voedzaam, heeft een positief effect op je energielevels en zorgt voor een optimaal functioneren van het lichaam. Voeding met een lage kwaliteit kan klachten opleveren, zorgt op lange termijn voor tekorten, is niet voedzaam, geeft het risico op ontstekingen en een verstoord metabolisme, heeft een negatief effect op je energielevels en zorgt voor een beperkt functioneren van het lichaam.

Hoog kwalitatieve voeding
Een voeding van hoge kwaliteit bevat alle voedingsstoffen die jij als individu nodig hebt. Dit zijn koolhydraten, eiwitten, vetten, vezels, vitamines, mineralen en spoorelementen. Alle bovengenoemde stoffen zijn in bepaalde mate nodig om goed te kunnen functioneren. Uiteraard is het belangrijk dat je hierin de juiste verhoudingen aanhoudt, afgestemd op jouw behoeften. Wil je weten wat jouw persoonlijke behoeften zijn? Je kunt dit laten berekenen via 1-op-1 Nutrition Coaching of BASE Program.

Voedingsmiddelen die kwalitatief hoog scoren zijn/bevatten:

Onbewerkt Eet zoals de natuur het bedoeld heeft. Onbewerkte voedingsmiddelen bevatten veel vitamines, mineralen en spoorelementen.

EiwitrijkEiwitten zijn bouwstoffen voor je lichaam. Eiwitrijke voedingsmiddelen zijn voedzaam, vullend en zorgen voor opbouw en herstel van o.a. je spieren. Daarnaast kan een hoge eiwitinname bijdragen aan gewichtsverlies. Denk qua eiwitbronnen aan mager vlees, gevogelte, witvis, magere kaas, zuivel, eieren en peulvruchten.

VezelrijkVezels zijn onmisbaar voor een gezonde darmflora, o.a. om een goede stoelgang te bewerkstelligen. Vezels haal je voornamelijk uit groenten, fruit, volkoren granen, aardappelen, peulvruchten, noten, pitten en zaden.

Gezonde vettenBelangrijk voor o.a. je hersenen, spierwerking, hart en vaten. Daarnaast zijn voedingsmiddelen die rijk zijn aan gezonde vetten ontzettend voedzaam, vullend en bevatten ze veel vitamines. De vetten uit o.a. noten, vette vis, avocado, pindakaas en plantaardige oliën zijn top.

Langzame koolhydraten
Een belangrijke brandstofbron voor je lichaam. Je hersenen kunnen niet zonder! Deze zijn dus onmisbaar. Daarnaast bevatten voedingsmiddelen met deze voedingsstof meteen belangrijke B-vitamines en veel vezels. Langzame koolhydraten haal je uit o.a. volkoren granen, aardappelen en peulvruchten.

Laag kwalitatieve voedingEen voeding van lage kwaliteit bevat voornamelijk stoffen waar je lichaam óf niks mee kan, óf waar je lichaam op lange termijn nadelige gevolgen van ondervindt. Daarbij bevatten deze voedingsmiddelen vaak veel calorieën, waardoor het risico op gewichtstoename op de loer licht.

Voedingsmiddelen met een lage kwaliteit zijn/bevatten:

Bewerkt
Alle voedingsmiddelen waaraan gesleuteld is. Eigenlijk het grootste gedeelte in elke supermarkt. Er zijn bijvoorbeeld suikers of zout aan toegevoegd. Bewerkte voedingsmiddelen zijn er om ons leven ‘lekkerder, gemakkelijker en draaglijker’ te maken. Ze werken belonend en hebben meestal een lagere verzadigingswaarde. Hoe meer een product bewerkt is, des te groter het risico op overconsumptie. Bewerkte voedingsmiddelen bevatten minder nuttige voedingsstoffen. Je lichaam haalt er weinig voordelen uit. Het ontbreekt meestal aan vezels, gezonde vetten en langzame koolhydraten, terwijl er extra suikers, zout en andere stoffen aan toe worden gevoegd. Producten als light-pindakaas (gezonde vetten eruit, suikers voor in de plaats) en vruchtensappen (vezels eruit, suikers blijven over) zijn hier een goed voorbeeld van.

Transvetten
Transvetzuren worden gebruikt om voedingsmiddelen een langere houdbaarheid te geven en een vaste vorm  bij kamertemperatuur. We kennen natuurlijke en kunstmatige transvetten. De natuurlijke komen in minimale mate voor in dierlijke producten, kunstmatige komen voort uit plantaardige producten. Kunstmatige transvetten verhogen het risico op o.a. diabetes, kanker, obesitas en hart-en vaatziekten. Je vindt ze in gebak, koek, snacks, fastfood en harde vetten (margarine, frituurvet e.d.).

Toegevoegde suikers
Ook genoemd onder bewerkte voedingsmiddelen, maar ik noem hem niet voor niks nog een keer! Teveel suiker is funest voor ons lichaam. Toegevoegde suikers worden ingezet als smaakmaker, voor een juiste structuur of betere houdbaarheid. Er is bijna geen verpakt voedingsmiddel waar tegenwoordig geen suiker aan toegevoegd wordt. Niet alleen de voor de hand liggende producten, zoals koek, snoep en frisdrank, bevatten deze suikers, maar ook ontbijtgranen, zuivelproducten en zelfs vleeswaren.

Zout
Ook deze is de moeite waard om nog eens te benoemen. Bewerkte voedingsmiddelen bevatten zout voor de smaak, structuur of een betere houdbaarheid. Te veel zout heeft een negatief effect op je bloeddruk, nieren en hart en vaten. Wist je dat 80% van de Nederlanders te veel zout binnenkrijgt? Met brood, kaas en vleeswaren krijgen we al veel zout binnen. Extra oppassen is het met o.a. kant-en-klaar maaltijden, fastfood, snacks, koek, sauzen en bewerkt vlees/vis/vleesvervangers.

Balance is key
80/20 is een top regel. 80% voeding van hoge kwaliteit, 20% voeding van wat lagere kwaliteit. Hiermee kun je op langere termijn een goede balans houden. Het is niet erg om een keer een reep chocolade weg te werken. Vrijdag frietdag mag je ook gewoon voortzetten. Zolang je overige dagen gevuld zijn met voedingsmiddelen van een hoge kwaliteit, dan zit je goed.  Nogmaals; context is alles!

Conclusie
Er is geen enkel voedingsmiddel verboden in een gezonde leefstijl. Je kunt elk product eten, zolang je maar een gezonde rode draad aanhoudt als basis. Ga voor puur natuur, vers, vezelrijk, eiwitrijk, veel gezonde vetten en wat langzame koolhydraten. Blijf zoveel mogelijk weg van bewerkte voedingsmiddelen. Kies voor voeden, niet voor vullen. Dan gun je jouw lichaam het beste. Door de juiste eetgewoontes aan te leren zal je fitter in het leven staan, gemakkelijker gewicht kunnen verliezen, gezonder oud kunnen worden en een goede relatie met eten behouden.